Tytułem wstępu:
1 maja chcemy spędzić z Renatą gdzieś w terenie. Jako że ona ostatnio nie przepada za górami, a w szczególności za pastwiskowym terenami w rodzaju Beskidu Niskiego, wymyślam że przejedziemy się na zwiedzanie Jury: Ogrodzieniec, Birów, Rabsztyn, Pustynia Błędowska. Tyle że problemem może być tam zatrzęsienie turystów długoweekendowych w słoneczny dzień, czego wolelibyśmy uniknąć. Renata rzuca hasło: to może jednak w góry? Gdzie można jechać w góry wczesną wiosną? Tylko nisko. Renata obiecuje, że nie będzie narzekać, choć uczciwie ją ostrzegam, że nie będzie trudno.
Do dzieła:
Ubiegłego roku byłem pierwszy raz na Pogórzu Orawskim (słow. Oravska Vrchovina) I te mało znane tereny bardzo mnie urzekły. Przekonałem się wtedy, że Wikopedia kłamie pisząc o nich że „jego niskie wzniesienia nie są atrakcyjne turystycznie". Są bardzo atrakcyjne turystycznie.
Rejon ten, ciągnący się od Dolnego Kubina po Trsteną w słowackiej części Orawy obfituje w niskie (700-800 metrów npm) wzgórza, bardzo często nie porośnięte lasem i dlatego ze świetnymi widokami na otaczające góry: Małą Fatrę, Góry Choczańskie, czy słowackie Tatry. Są to tereny rolnicze, stąd taka mnogość pól, łąk i pastwisk. Pod tym względem Orawa ma dużo wspólnego ze Spiszem, to równie urokliwe tereny.
Słowacy mają takie zatrzęsienie pięknych gór, że na terenach podgórskich, zwanych po słowacku vrchovinami, niespecjalnie się garną do wyznaczania pieszych szlaków turystycznych, za to, przynajmniej na mapie, j est tam wyznaczonych sporo szlaków rowerowych. Zwłaszcza tu, na Orawie, z uwagi na dużą ilość dróg gruntowych i asfaltowych przecinających Pogórze, jest ich dużo.
Do tej pory byłem na Pogórzu Orawskim dwa razy, teraz pora na trzecią wizytę. Trasa się fragmentami pokrywa z tymi wycieczkami. Dwie wizyty były solo, jak to u mnie najczęściej bywa, teraz zabieram ze sobą Renatę na wspólną wycieczkę.
mapa: https://en.mapy.cz/s/jehefusufo
Jedziemy tam 1 maja w poszukiwaniu wiosny oraz pustek na szlaku z dala od długoweekendowego tłumu. Spodziewamy się jakichś turystów w rejonie Bacov Stolca (co to jest, dowiecie się w dalszej części relacji) i to w zasadzie tyle. Rozpoczynamy wycieczkę we wsi Pribiš. To jedna z tych wielu położonych w górach słowackich wsi, do których najpierw jedzie się kilka kilometrów stosunkowo głęboką górską doliną, by dojechać do otoczonej górskimi łąkami zwartej zabudowy. Parkujemy na niewielkim parkingu przy znajdującym się nad wsią kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
Przyjeżdżamy tam przed godziną dziewiątą, Renata zastanawia się, czy będą wolne miejsca parkingowe. Oczywiście że będą, cały niewielki parking mieszczący trzy - cztery samochody jest dla nas. Uroki słowackiego zadupia. Spod kościoła schodzimy do miejscowości i po drugiej stronie doliny rozpoczynamy wędrówkę polnymi drogami, najpierw na Rakytinkę.
Szybko, bardzo szybko pojawiają się widoki na otaczające Pogórze Orawskie góry, w tym Wielkiego Chocza, którego stroma bryła będzie nad nami dominować przez cały dzień. Widać też Małą Fatrę od Małego Krywania po Wielki Rozsutec. Na wierzchołkach tych gór widać resztki topniejącego śniegu, natomiast na naszej trasie wiosna się dopiero budzi: trawa jest już soczyście zielona, lecz drzewa i krzewy dopiero zaczynają puszczać pąki.
kościół św. Katarzyny i Mała Fatra
Wielki Chocz
droga na Rakytinkę
Przy Rakytince znajduje się krzyżówka tras rowerowych zwana „Trzy Sosny". Jest tu kilka położonych w cieniu ławek, przy których można usiąść, spożyć coś, napić się, odpocząć, poklikać w komórkę. W cieniu jest jeszcze chłodnawo o poranku.
Z Rakytinki wędrujemy wprost na południe aż do czerwonego szlaku prowadzącego przez najwyższe wzniesienia Pogórza Orawskiego. Szedłem tędy zeszłej wiosny, to piękny odcinek szlaku wiodący odkrytymi terenami, zieleniący się i kwitnący wiosną, choć dziś na kwitnienie jest jeszcze za wcześnie. Za to widoki są zacne. Po drodze przechodzimy przez Mladą Horę - niewielkie porośnięte trawą wzniesienie będące kumulacją widokowości tego odcinka.
słowackie Tatry Zachodnie
Wielki Chocz jeszcze raz
Kopa, Tupa Skala, Šip
Babia Góra, Magurka, Javorovy Vrch
Mała Fatra - z okolic Mladej Hory
nad Malatiną
Dochodzimy nad Malatinę, wtłoczoną między góry wieś w widokami na Niżne Tatry. Tu opuszczamy tereny znajome z wycieczki - pętli z Chlebnic. Niewielki fragment idziemy wzdłuż asfaltowej drogi.
Niżne Tatry - Chabenec, Durkova
wieś Pribiš - start i meta naszej pętli
Mała Fatra, przed nią Tupa Skala i droga na Bacov Stolec
Na szczęście asfaltowy odcinek nie jest długi, docieramy w miejsce zwane Malcovo. Można tam zaparkować samochód i krótką ścieżka dojść na Bacov Stolec. Drugie dogodne miejsce do zaparkowania auta znajduje się po drugiej stronie stolca, stąd częsty tu widok rodzin z małymi dziećmi.
zbliżenie na Wielki Chocz
Położony na wzgórzu tuż nad drogą Bacov Stolec to zbudowana w 2022 roku drewniana "wieża" widokowa przypominająca ogromne krzesło. Celowo słowo wieża umieszczam w cudzysłowie, bo widok z platformy znajdującej się trzy metry nad ziemią niczym się nie różni od widoku spod krzesła. Za to można się pobujać.
Robimy sobie tutaj dłuższy postój pod tym krzesłem. Widoki sprzyjają dłuższej posiadówce tym bardziej, że majowe słońce przygrzewa, a my mamy jesteśmy tuż za połową trasy.
Od Malatinki przyglądam się licznym dziś rowerzystom górskim. Teren sprzyja wycieczkom rowerowym, stąd cyklistów zdecydowanie więcej niż pieszych - pierwszych turystów pieszych spotykamy dopiero pod Bacov Stolcem. Ciekawym jest fakt, że na około dwadzieścia rowerów, jakim się udało mi przyjrzeć, tylko jeden nie ma wbudowanego silniczka elektrycznego - czyli technika w służbie turysty.
Tatry Słowackie, Góry Choczańskie, w dole Križe
słowackie Tatry Zachodnie od Pachoła po Barańca
Mała Fatra: Stoh, Osnica, Wielki Rozsutec
Mała Fatra: Kopa, Velka Luka, Šip
Spod Bacov Stolca schodzimy do asfaltowej drogi i dalej idziemy na Šlahorkę i Vlčinec. Tu znajdują się jedyne leśne fragmenty na naszej trasie, ale za Šlahorką wychodzimy na skraj łąk z rozległym widokami na wschodnią stronę - na Tatry i Góry Choczańskie.
Budin, Magurka, Javorovy Vrch i orawskie łąki
słowackie Tatry Zachodnie i Góry Choczańskie: Prosečne, Lomne, Heliaš
Za odcinkiem leśnym, dość nudnym i dziś lekko zabłoconym, wychodzimy na miejsce zwany Svety Vendelin. Nie jest to góra sensu stricte, na mapie to miejsce oznaczone jest jako skrzyżowanie szlaków oraz punkt widokowy - słusznie, bo widoki stąd są ciekawe, choć podobne do tych, które mieliśmy na naszym dzisiejszym szlaku. Ciekawie prezentuje się stąd Tupa Skala, bardzo przypomina kształtem pienińskie Trzy Korony.
Svaty Vendelin
po lewej Tupa Skala
Minčol i Kubinska Hola
Opuszczamy czerwony szlak pieszy i schodzimy przez łąki i rzadkie krzaki do Pucova. To wieś jeszcze głębiej wciśnięta pomiędzy okoliczne wzgórza niż Pribiš.
Pucov
kościół św. Andrzeja w Pucovie
Stąd mamy dwa warianty powrotu do miejsca startu, choć pierwszy jest mało sensowny - to 3,5 kilometra asfaltem. Drugi, dużo ciekawszy, to dotarcie do Pribiša przez wzgórze znajdujące się na północ od Pucova. Nie ma ono nazwy, a na jego szczycie widnieje wieża przekaźnikowa.
Idziemy w górę. Robi się coraz ciekawiej, cały ten końcowy odcinek wywarł na mnie duże wrażenie, choć na mapie wygląda równie niepozornie, co większość ścieżek na Pogórzu Orawskim. Za to widoki z niego są pierwszorzędne, zwłaszcza za wieżą przekaźnikową podczas schodzenia szerokimi łąkami do Pribiša. Prawdziwa perełka.
nad Pucovem
Mała Fatra, Minčol i Kubinska Hola
Góry Choczańskie
łąki nad Pribišem
Brestowa, Salatyny, Pachoł
Prosečne, Lomne, Heliaš
Magura, Wielki Chocz
Tatry Zachodnie nad Pribišem
Mała Fatra
Ostatni etap wycieczki to zejście łąką pod kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej, gdzie mamy zaparkowany samochód.
Gdy pytam Renaty jak się jej podobało, mówi "spoko". Chyba nie było tak źle...
Dwie panoramy:
na Mladej Horze
pod Bacov Stolcem
.
